بررسی ساختاری رمان های بلقیس سلیمانی

چکیده یکی از شیوه های بررسی آثار ادبی، بررسی ساختاری است. در بررسی ساختاری هر اثری، تمامی عناصر موجود در متن تجزیه شده، ارتباط بین آنها با کلیت اثر مورد مطالعه قرارمی گیرد . در پژوهش حاضر سه رمان از نویسنده و منتقد معاصر، بلقیس سلیمانی بر اساس مطالعه اسنادی بررسی می شود. سلیمانی که قبل از نوشتن رمان هایش بیشتر به عنوان منتقد شناخته می شد با خلق رمان های درخشانی توانست مخاطبان زیادی را جذب کند . در دو رمان «بازی آخر بانو» و «خاله بازی» نویسنده شیوه ای جالب برای روایت برگزیده است؛ او روایت را بین دو و گاهی هم چند راوی تقسیم می کند . وی با بهره بردن از عناصر موجود در اطرافش و توجه به مسائل زنان ، موفق به خلق داستان هایی با مشخصه باورپذیری بالا شده است . سلیمانی در رمان آخرش «به هادس خوش آمدید» از شیوه ی روایتی قبل فاصله گرفته و روایت را به راوی خارج از داستان واگذار می کند . شخصیت پردازی خوب، خلق گفت و گو های درخشان و پیرنگ قوی از جنبه های مثبت این آثار است . به کار بردن شیوه ی تداعی معانی برای روایت گذشته ی شخصیت ها و رخدادها امکان بررسی رمان ها را بر اساس نظریه ی نظم ژرار ژنت – منتقد ساختارگرای فرانسوی- فراهم کرده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که زمان پریشی های موجود در رمان ها بیشتر از نوع گذشته نگر بیرونی است؛ به ویژه در رمان«به هادس خوش آمدید» ، روایت پیوسته بین گذشته و حال در نوسان است و تعداد گذشته نگر ها بیشتر از دو رمان قبلی است . زاویه روایت در دو رمان «خاله بازی» و«بازی آخر بانو» اول شخص – من روایتی – و در«به هادس خوش آمدید» زاویه دید سوم شخص به کار رفته است . واژگان کلیدی: بررسی ساختاری ، رمان، عناصر داستان ، ژرار ژنت، بلقیس سلیمانی .